Home Loan गृहकर्ज घेतलेल्या कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर कर्जाची परतफेड कशी केली जाते आणि त्याबाबत रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचे (RBI) नियम काय आहेत, हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर कर्जाची परतफेड:
कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर, बँक खालील व्यक्तींशी संपर्क साधून कर्जाची परतफेड सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न करते:
- सह-कर्जदार (Co-borrower): कर्ज घेताना सह-कर्जदार असल्यास, कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर कर्जाची परतफेड करण्याची जबाबदारी सह-कर्जदारावर येते.
- जामीनदार (Guarantor): सह-कर्जदार नसल्यास, बँक जामीनदाराशी संपर्क साधते आणि त्याच्याकडून कर्जाची परतफेड करण्याची अपेक्षा करते.
- कायदेशीर वारस (Legal Heirs): सह-कर्जदार आणि जामीनदार उपलब्ध नसल्यास, बँक कर्जदाराच्या कायदेशीर वारसांकडे वळते आणि त्यांच्याकडून कर्जाची परतफेड करण्याची मागणी करते.
कर्ज विमा (Loan Insurance):
कर्जदाराने कर्जाच्या रकमेवर विमा उतरवला असल्यास, कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर विमा कंपनीकडून कर्जाची रक्कम भरली जाते, ज्यामुळे कुटुंबियांची आर्थिक जबाबदारी कमी होते.
बँकेची पुढील कारवाई:
वरील सर्व पर्याय निष्फळ ठरल्यास, बँक कर्जदाराने गहाण ठेवलेल्या मालमत्तेचा लिलाव करून कर्जाची थकबाकी वसूल करण्याचा प्रयत्न करते.
RBI चे नियम:
RBI ने कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर कर्ज वसुलीबाबत विशिष्ट नियम जारी केलेले नाहीत. मात्र, बँका त्यांच्या अंतर्गत धोरणांनुसार आणि कर्ज करारातील अटींनुसार वसुलीची प्रक्रिया राबवतात.
कर्जदार आणि कुटुंबियांसाठी सूचना:
- कर्ज विमा घेणे: कर्ज घेताना कर्ज विमा घेणे उचित आहे, ज्यामुळे कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर कुटुंबियांची आर्थिक जबाबदारी कमी होते.
- कर्ज परतफेडीची योजना: कर्ज घेताना परतफेडीची स्पष्ट योजना तयार करणे आणि कुटुंबियांना त्याबाबत माहिती देणे आवश्यक आहे.
- कायदेशीर सल्ला: कर्जाच्या अटी आणि शर्ती समजून घेण्यासाठी आणि आवश्यकतेनुसार योग्य निर्णय घेण्यासाठी तज्ञांचा सल्ला घेणे उपयुक्त ठरू शकते.
कर्जदाराच्या मृत्यूनंतर कर्जाची परतफेड करण्याची जबाबदारी सह-कर्जदार, जामीनदार किंवा कायदेशीर वारसांवर येते. कर्ज विमा असल्यास, कर्जाची रक्कम विमा कंपनीकडून भरली जाते. RBI ने याबाबत विशिष्ट नियम जारी केले नसले, तरी बँका त्यांच्या अंतर्गत धोरणांनुसार वसुलीची प्रक्रिया राबवतात. म्हणूनच, कर्ज घेताना योग्य नियोजन, कर्ज विमा आणि कुटुंबियांना आवश्यक माहिती देणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.Home Loan
