Stop Fraud Calls: वर दिलेल्या माहितीनुसार सविस्तर माहिती खालीलप्रमाणे आहे:
- स्पॅम कॉल आणि मेसेजेसवर नियंत्रण
भारतीय दूरसंचार प्राधिकरण (TRAI) ने स्पॅम कॉल आणि मेसेजेसच्या विरोधात कडक पावले उचलण्यास सुरुवात केली आहे. अनावश्यक आणि फसवे कॉल्स रोखण्यासाठी नव्या नियमांची अंमलबजावणी करण्यात येत आहे. - दूरसंचार कंपन्यांवर दंडाची कारवाई
जर दूरसंचार कंपन्यांनी स्पॅम कॉल्स आणि मेसेजेससंबंधी चुकीची माहिती दिली तर त्यांच्यावर 2 लाख ते 10 लाख रुपयांपर्यंत दंड आकारला जाईल. वारंवार नियमांचे उल्लंघन केल्यास हा दंड वाढवला जाईल. - फसव्या कॉल्स आणि मेसेजेससाठी कठोर नियम
TRAI ने फेक कॉल्स आणि बनावट मेसेजेस रोखण्यासाठी नवीन धोरणे लागू केली आहेत. दूरसंचार कंपन्यांनी योग्य खबरदारी न घेतल्यास त्यांना मोठा आर्थिक फटका बसणार आहे. - दंडाची पातळी वाढणार
पहिल्यांदा उल्लंघन केल्यास 2 लाख रुपयांचा दंड, दुसऱ्यांदा 5 लाखांचा दंड आणि त्यानंतरच्या प्रत्येक उल्लंघनासाठी 10 लाख रुपयांचा दंड आकारला जाईल. - ग्राहकांना नव्या सुविधा उपलब्ध
यापूर्वी ग्राहकांना फक्त 3 दिवसांच्या आत स्पॅम कॉल किंवा मेसेज तक्रारी दाखल करता येत होत्या, मात्र आता त्यासाठी 7 दिवसांचा कालावधी देण्यात आला आहे. - DND सूचीमध्ये नोंदणीची गरज नाही
पूर्वी ग्राहकांना स्पॅम कॉल्सपासून वाचण्यासाठी DND (Do Not Disturb) यादीत नोंदणी करावी लागत होती. परंतु, आता ग्राहकांना आपल्या कंपनीकडून येणाऱ्या जाहिरातीसाठी स्वतंत्ररित्या ऑप्ट-आउट करण्याचा पर्याय उपलब्ध करून देण्यात आला आहे. - फसव्या कॉल्सचा नंबर बंद करण्याचा पर्याय
ग्राहकांना आता फसव्या कॉल्सची तक्रार करण्याचा पर्याय दिला जात आहे. TRAI फसव्या कॉल करणाऱ्यांचा टेलिकॉम कनेक्शन बंद करण्याचा निर्णय घेऊ शकते. - स्पॅम कॉल करणाऱ्यांवर ब्लॅकलिस्टची कारवाई
जे क्रमांक वारंवार स्पॅम कॉल आणि फसवे संदेश पाठवतात, त्यांना एका वर्षासाठी ब्लॅकलिस्ट करण्यात येईल. त्यामुळे अशा क्रमांकांवरून कुणालाही कॉल करता येणार नाही. - दूरसंचार कंपन्यांना जबाबदारी
सर्व टेलिकॉम कंपन्यांना हे सुनिश्चित करावे लागेल की त्यांच्या नेटवर्कमधून कोणतेही फेक किंवा स्पॅम कॉल होत नाहीत. अन्यथा, त्यांना मोठा दंड भरावा लागेल.Stop Fraud Calls - ग्राहकांसाठी अधिक सुरक्षितता
हे नवीन नियम लागू झाल्यानंतर ग्राहकांना अनावश्यक कॉल्स आणि फसव्या मेसेजेसपासून मोठा दिलासा मिळणार आहे. टेलिकॉम कंपन्यांना अधिक जबाबदारीने काम करावे लागेल आणि ग्राहकांना सुरक्षित डिजिटल अनुभव मिळेल.
फ्रॉड कॉल्स बंद करण्यासाठी काही आवश्यक प्रक्रिया आहेत. या प्रक्रियेचा योग्य वापर केल्यास तुम्हाला स्पॅम आणि फसवणूक करणाऱ्या कॉल्सपासून संरक्षण मिळू शकते.
१. डीएनडी (डू नॉट डिस्टर्ब) सेवा सक्रिय करा
TRAI द्वारे मंजूर केलेली ही सेवा प्रमोशनल आणि स्पॅम कॉल्सपासून वाचण्यास मदत करते. डीएनडी सेवा सक्रिय करण्यासाठी तुम्ही दोन पद्धती वापरू शकता.
एसएमएसद्वारे डीएनडी सेवा सुरू करण्यासाठी तुमच्या मोबाईलच्या मेसेज अ‍ॅपमध्ये जाऊन START 0 असा मेसेज 1909 या नंबरवर पाठवा. काही वेळात तुम्हाला कन्फर्मेशन मिळेल आणि तुमची डीएनडी सेवा सुरू होईल.
कॉलद्वारे डीएनडी सेवा सुरू करण्यासाठी तुमच्या फोनवरून 1909 वर कॉल करा आणि IVR सूचनांनुसार सेवा सक्रिय करा.
२. स्पॅम कॉल रिपोर्ट करा
जर तुम्हाला वारंवार फ्रॉड किंवा स्पॅम कॉल्स येत असतील तर तुम्ही त्याची तक्रार करू शकता.
एसएमएसद्वारे तक्रार नोंदवण्यासाठी तुमच्या मेसेज अ‍ॅपमध्ये जाऊन 1909 वर “SPAM <फ्रॉड नंबर> <तारीख>” असा मेसेज पाठवा.
ट्रूकॉलर अ‍ॅप वापरून देखील स्पॅम कॉल्स रिपोर्ट करता येतात. या अ‍ॅपमध्ये संबंधित नंबर ब्लॉक करून “Mark as Spam” हा पर्याय निवडल्यास इतर वापरकर्त्यांनाही हा नंबर स्पॅम असल्याची सूचना मिळेल.
३. कॉल ब्लॉकिंग फीचरचा वापर करा
तुमच्या मोबाईलमध्ये कॉल ब्लॉक करण्याचा पर्याय असतो, जो अनावश्यक कॉल्सपासून वाचवू शकतो.
अँड्रॉइड फोनमध्ये डायलर अ‍ॅप उघडा, फ्रॉड कॉल करणाऱ्या नंबरवर लांब टॅप करा आणि “Block / Report Spam” हा पर्याय निवडा.
आयफोन वापरत असाल तर फोन अ‍ॅप उघडा, ब्लॉक करायच्या नंबरवर टॅप करा आणि “Block this Caller” हा पर्याय निवडा.
४. ट्रूकॉलर किंवा कॉल ब्लॉकिंग अ‍ॅप्स वापरा
ट्रूकॉलर, हिया आणि मिस्टर नंबर यांसारखी अ‍ॅप्स स्पॅम कॉल्स ओळखून त्यांना ब्लॉक करण्यासाठी मदत करू शकतात.
ट्रूकॉलर अ‍ॅप सेटअप करण्यासाठी प्ले स्टोअर किंवा अ‍ॅप स्टोअर मधून ट्रूकॉलर डाउनलोड करा, अ‍ॅपला आवश्यक परवानगी द्या आणि “Auto Block Spam Calls” फीचर ऑन करा.
५. टेलिकॉम कंपन्यांच्या स्पॅम रिपोर्टिंग सुविधा वापरा
एअरटेल, जिओ, व्होडाफोन-आयडिया आणि बीएसएनएल या कंपन्यांकडून स्पॅम कॉल्सवर तक्रार करण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
या सेवा वापरण्यासाठी संबंधित टेलिकॉम कंपनीचे अधिकृत अ‍ॅप डाउनलोड करून स्पॅम कॉल रिपोर्टिंग सेक्शनमध्ये जाऊन तक्रार नोंदवा.
६. फ्रॉड कॉल्सची ओळख कशी पटवायची
फसवणुकीचे कॉल्स टाळण्यासाठी खालील गोष्टी ओळखणे आवश्यक आहे.
बँक, आधार अथवा सरकारी अधिकारी असल्याचा बनाव करणारे कॉल्स फसवणुकीसाठी केले जातात.
तुम्ही लॉटरी जिंकली आहे किंवा तुमच्या बँक खात्यावर बंदी घालण्यात येणार आहे असे सांगणारे कॉल्स संशयास्पद असतात.
पेमेंट संबंधित माहिती विचारणारे किंवा कोणत्याही लिंकवर क्लिक करण्यास सांगणारे कॉल्स देखील फसवणुकीसाठी असू शकतात.
व्हॉट्सअ‍ॅप किंवा आंतरराष्ट्रीय नंबरवरून वारंवार येणारे संशयास्पद कॉल्स हे फसवणुकीचे असू शकतात.
७. सायबर क्राइमकडे तक्रार करा
जर तुम्हाला कुठल्याही फसवणुकीचा कॉल आला असेल आणि तुम्हाला आर्थिक नुकसान झाले असेल तर सायबर क्राइम हेल्पलाइन किंवा पोलिसांकडे तक्रार करा.
सायबर क्राइम पोर्टलवर ऑनलाईन तक्रार करण्यासाठी https://cybercrime.gov.in या वेबसाइटला भेट द्या.
सायबर क्राइम हेल्पलाइन क्रमांक १९३० वर संपर्क साधून तक्रार नोंदवा.
८. व्हॉट्सअ‍ॅपवरून येणारे फ्रॉड कॉल्स ब्लॉक करा
अनेकदा फसवणुकीचे कॉल्स व्हॉट्सअ‍ॅपवरून येतात. हे कॉल्स ब्लॉक करण्यासाठी व्हॉट्सअ‍ॅप उघडा, कॉल लॉगमध्ये जाऊन संबंधित नंबर टॅप करा आणि “Block & Report” पर्याय निवडा.
९. तुमचा नंबर सुरक्षित ठेवा
फसवणूक आणि स्पॅम कॉल्स टाळण्यासाठी तुमचा नंबर सुरक्षित ठेवणे आवश्यक आहे.
अनावश्यक वेबसाईट्सवर तुमचा नंबर देऊ नका.
सार्वजनिक ठिकाणी तुमचा नंबर उघड करू नका.
सोशल मीडियावर तुमचा नंबर प्रायव्हेट ठेवा.
१०. फ्रॉड कॉल्सवर प्रतिबंध आणणारे नवीन नियम
TRAI ने स्पॅम कॉल्स रोखण्यासाठी काही कडक नियम लागू केले आहेत.
स्पॅम कॉल करणाऱ्यांना ब्लॅकलिस्ट करण्यात येईल.
फसवणूक करणाऱ्या नंबरवरून नेटवर्क बंद केले जाईल.
ग्राहकांना आता सात दिवसांपर्यंत स्पॅम कॉल्सची तक्रार करता येईल.
फ्रॉड कॉल्स आणि स्पॅम कॉल्स रोखण्यासाठी वरील सर्व पद्धतींचा योग्य वापर करावा. तुमच्या मोबाईलमध्ये डीएनडी सेवा सुरू करा, कॉल ब्लॉकिंग अ‍ॅप्स वापरा आणि फ्रॉड कॉल्सची तक्रार करण्यास अजिबात संकोच करू नका. यामुळे तुमच्या सुरक्षिततेत वाढ होईल आणि स्पॅम कॉल्सपासून मुक्तता मिळेल.Stop Fraud Calls
