ही योजना 2015 साली सुरू करण्यात आली असून ती ‘Micro Units Development and Refinance Agency’ (MUDRA) च्या अंतर्गत येते. या योजनेचा उद्देश म्हणजे लघु उद्योजकांना प्रोत्साहन देऊन देशातील रोजगाराच्या संधी वाढवणे हा आहे.
मुद्रा योजनेअंतर्गत तीन प्रकारची कर्जे दिली जातात: शिशु, किशोर, आणि तरुण. शिशु योजनेअंतर्गत 50,000 रुपयांपर्यंत कर्ज दिले जाते, किशोर योजनेअंतर्गत 50,000 ते 5 लाख रुपयांपर्यंत कर्ज दिले जाते, तर तरुण योजनेअंतर्गत 5 लाख ते 10 लाख रुपयांपर्यंत कर्ज मिळते.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी कोणत्याही प्रकारचे गहाण ठेवण्याची आवश्यकता नसते. तसेच, कर्ज घेण्यासाठी अर्जदाराला व्यवसायाच्या योजनांचे योग्य सादरीकरण करावे लागते.
मुद्रा लोन योजनेत महिलांसाठी विशेष प्राधान्य दिले जाते. महिला उद्योजकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी व्याजदरातही सवलत दिली जाते. त्यामुळे महिला उद्योजकांनी मोठ्या प्रमाणावर या योजनेचा लाभ घेतला आहे.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदाराने राष्ट्रीयकृत बँक, खाजगी बँक, ग्रामीण बँक किंवा सहकारी बँकेत अर्ज करावा लागतो. या योजनेतून कर्ज मिळण्यासाठी कोणतेही प्रोसेसिंग शुल्क आकारले जात नाही.Pradhan Mantri Mudra Loan Yojana
कर्ज मंजूर होण्यासाठी अर्जदाराने व्यवसायाशी संबंधित सर्व कागदपत्रे सादर करावी लागतात. यामध्ये आधार कार्ड, ओळखपत्र, व्यवसाय नोंदणी प्रमाणपत्र आणि व्यवसायाचे तपशील असणे आवश्यक आहे.
या योजनेमुळे भारतातील अनेक नवउद्योजकांनी आपले स्वप्न साकार केले आहे. विविध क्षेत्रांतील व्यवसायांसाठी ही योजना उपयुक्त ठरली आहे.
मुद्रा लोन योजनेमुळे ग्रामीण भागातील उद्योजकांना मोठा फायदा झाला आहे. शेतकरी, कारागीर, आणि छोटे व्यावसायिक यांना आर्थिक पाठबळ मिळाले आहे.
व्यवसाय सुरू करण्यासाठी लागणारे भांडवल सहज उपलब्ध करून देणारी ही योजना देशाच्या आर्थिक विकासात महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे.
सरकारने मुद्रा योजनेअंतर्गत कर्जदारांच्या आर्थिक सक्षमीकरणावर विशेष भर दिला आहे. यामुळे अनेक कुटुंबांना स्वावलंबी बनवण्यास मदत झाली आहे.
या योजनेचा लाभ घेताना अर्जदाराला व्यवसायाच्या नफ्याचा अंदाज सादर करावा लागतो. तसेच, कर्जाची परतफेड वेळेत करण्याची जबाबदारी पार पाडावी लागते.
व्यवसायाच्या वाढीसाठी आवश्यक असलेल्या यंत्रसामग्री, कच्चा माल, आणि तंत्रज्ञानासाठी कर्जाचा उपयोग करता येतो. यामुळे उत्पादनक्षमता वाढवता येते.
मुद्रा योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे ‘Make in India’ मोहिमेला बळकट करणे हा आहे. देशातील स्थानिक उत्पादनाला चालना देण्यासाठी ही योजना महत्त्वाची ठरली आहे.
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदाराने स्वतःच्या व्यवसायाची माहिती देणारी योग्य योजना तयार करावी लागते. या योजनांमुळे बँकांना कर्ज मंजुरी प्रक्रिया सुलभ होते.
सरकारने या योजनेतून उद्योजकतेला चालना देण्यासाठी विविध शिबिरे आयोजित केली आहेत. या शिबिरांमुळे नागरिकांमध्ये जागरूकता वाढली आहे.
मुद्रा योजनेमुळे देशातील बेरोजगारीचे प्रमाण कमी झाले आहे. लघु उद्योगांमुळे स्थानिक पातळीवर रोजगाराच्या संधी निर्माण झाल्या आहेत.
सरकारने या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी डिजिटल पद्धतीचा अवलंब केला आहे. ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया सोपी आणि पारदर्शक आहे.
मुद्रा योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या कर्जाचा परतफेड कालावधी लवचिक ठेवण्यात आला आहे. यामुळे कर्जदारांना परतफेडीचा आर्थिक ताण कमी होतो.
या योजनेचा लाभ घेतलेल्या उद्योजकांनी त्यांच्या यशोगाथा शेअर करून इतरांना प्रेरणा दिली आहे. त्यामुळे या योजनेची लोकप्रियता वाढली आहे.Pradhan Mantri Mudra Loan Yojana
